درآمد
(وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ
تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمينَ ) (النحل/89)
امام خامنهاى مدظله
مسئله قرآن و مرجعیت قرآن و رجوع به قرآن و استفهام از قرآن
در مسائل گوناگون فکری و علمی و اجتماعی و سیاسی و حکومتی و مانند این‌ها خیلی ...
مهم است...[1]ريشه و پايه و اساس علوم
انسانى را در قرآن بايد پيدا كرد[2].
خدای تعالی قرآن کريم را به عنوان کتابی جامع و جاودان و آخرين
مرجع معرفتی و هدايتی بشر در همة عرصه‌های زندگی بر پيامبر اعظم(ص) نازل و خود آن را
حفظ فرمود. رسول گرامی(ص) با توصية تمسک به
قرآن و عترت(ع)، از مصونيت ابدی مؤمنان از گمراهی رمزگشايی کرد. بی‌ترديد مرجعيت علمی
يکی از ابعاد اساسی تمسک معرفتی و عملی به قرآن کريم است. مراد از مرجعيت علمی قرآن
کريم اثرگذاری معنی‌دار کتاب خدا بر هر دانش ساخت‌يافته به مثابة منبع، مبنا، حجت يا
ميزان سنجش آن است. مرجعيتی که به شکل‌های گوناگون بر مبانی، اهداف، موضوع، محمول،
مسائل، روش، و نتايج علوم اثرگذار است. دفتر تبليغات اسلامی حوزة علميه قم تحقق مرجعيت
علمی قرآن کريم در جامعة علمی و فرهنگی کشور را رسالت اساسی خود می¬داند.
برای تحقق رسالت فوق، افزون بر تشکیل میز توسعه و تعمیق فرهنگ قرآن، کار گروهی با
عنوان مرجعيت علمی قرآن کريم راه اندازی کرد تا تحقق اهداف ذیل را با راهبردهای
مشخص پی گیرد.
اهداف
1. تحقق زمينه‌ها و زيرساختهاي علمي
استقراء کامل و استنطاق قرآن کريم برای تحقق مرجعیت علمی قرآن کریم
2. گسترش هيمنه و حاکميت همه جانبه
قرآن کريم بر علوم، مکاتب و انديشه هاي بشري
3. نهادینه شدن مرجعیت قرآن کریم
در محتوای علوم، فرهنگ، فرآیند تولید علم در مراکز ملی و بین¬المللی
4. ابتناء نظام هاي کلان و خرد معرفتی و اجتماعی بر معارف
قرآن کریم در مسیر تحقق تمدن نوين اسلامي
5. دستيابي به نظم منطقي و قاعد¬ه¬مند در
مراجعه و بهره¬گيري از قرآن کريم در علوم
6. تحقق فرهنگ توجه و اتکاء عالمانه
کنش گران فرهنگي اجتماعي به مرجعيت علمي قرآن کريم
7. گسترش مطالبات عمومی مردمی در
باره مرجعیت علمی قرآن کریم
راهبردها و برنامههای کلی
1- گسترش تحقیقات و مطالعات درجه اول علوم¬ انسانی
متکی به معارف قرآن کریم
2- تقویت رویکرد قرآن در تولید محتوا و فرایند تبلیغ دینی، با تأکید
بر تعمیق تبلیغ سنتی و توسعه تبلیغ¬ نوین
3- توسعه منابع آموزشی در باره روش¬های کاربردی
نهادینه¬سازی مرجعیت علمی قرآن کریم برای نهادهای حوزوی و دانشگاهی
4- پیشبرد مطالعات درجه دوم در باره مرجعیت علمی قرآن کریم، با
تأکید بر روش¬شناسی، اصطلاحنامه، فرهنگنامه، و مدیریت دانش
5- توسعه و پشتیبانی حلقه¬های تفکر،
انجمن¬ها و ساختارهای علمی لازم در علوم مختلف
6- توسعه و پشتیبانی مجلات، همایش¬ها و جوایز
ملی و بین¬المللی
7- توسعه و پشتیبانی کارگاه¬های آموزشی،
نشست¬های علمی، کرسی¬های ترویجی و تخصصی برای گفتمان¬سازی در
میان فعلان علمی و فرهنگی
8- تأسیس ساختارهای ترویجی و شبکه¬سازی مناسب
با تأکید بر رویدادهای ملی و بین¬المللی
9- شناسایی و توسعه الگوهای جذب منابع و پایایدارسازی مشارکت¬های مردمی
10- بالا بردن انتظار عمومی و ترویج فرهنگ پرسشگری در باره مرجعیت
علمی قرآن کریم
11- حمایت از نوآوري‌ها و نظريه‌پردازي، نظام‌سازي و خوانش تمدني
قرآن در سطح ملي و بين‌المللي
12- تقدم متخصصان و دانشمندان
در انجام طرح‌هاي مربوط
ضرورت تشکیل کارگروه مرجعیت علمی قرآن کریم
علوم انسانى رايج در شرق،
ترجمه شده و برگرفته از علوم انسانى غربى است كه لازم است تحوّل جدّى در آنها صورت
گيرد و بر اساس فرهنگ قرآنى بازسازى و جهتدهى شود
بهترين منبع براى اين
بازسازى، اصلاح و تكميل علوم انسانى، قران كريم است. چرا كه تنها كتاب الهى تحريف
نشده در جهان است كه معجزه جاويدان، فرا زمانى و فرا مكانى پيامبر اسلام صلى الله
عليه وآله است؛ كتابى حكمت آميز كه سخن خداست و هيچ انحراف و نقصى در آن راه
ندارد.
مقام معظم رهبرى حضرت آيت
الله العظمى خامنهاى- دامت بركاته- از سالها قبل مكرر بر ضرورت تحوّل در علوم
انسانى بر اساس قرآن تأكيد كردهاند. چرا كه نياز دانشگاهها و جوامع شرقى در
حوزههاى سياست، اقتصاد، تربيت، مديريت و ... است و اين تأكيدها ضرورت موضوع و
لزوم تشکیل این کارگروه را دوچندان كرد.